Urkunde 1142 Juni 13: Unterschied zwischen den Versionen

Aus Hist. Verein Herne / Wanne-Eickel
K (Johann-Conrad verschob die Seite 13. Juni 1142 (Urkunde) nach Urkunde 1142 Juni 13: einheitliche Beschriftung)
KKeine Bearbeitungszusammenfassung
 
(14 dazwischenliegende Versionen von 2 Benutzern werden nicht angezeigt)
Zeile 1: Zeile 1:
Die älteste urkundliche Erwähnung eines Strünkedes:
__NOTOC__
[[Datei:2022-07-05-Urkunde 1142 strünkede.jpg|rechts|500px|Originalurkunde in der Ausstellung "Eine Klasse für sich. Adel an Rhein und Ruhr" im Ruhr Museum auf Zollverein am 5. Juni 20022. Namenserwähnung direkt über dem Siegel.]]
{{Urkunde}}Die älteste urkundliche Erwähnung eines Strünkedes: <br>
[https://www.landesarchiv-nrw.de/iiif/digitalisate/Abt_Rheinland/AA_0248_Essen_Stift/~000/00015/LAV_R_AA_0248_00015_001.jp2/full/!5000,5000/0/default.jpg Link zur Essener Urkunde und] [https://www.landesarchiv-nrw.de/iiif/digitalisate/Abt_Rheinland/AA_0248_Essen_Stift/~000/00016/LAV_R_AA_0248_00016_001.jp2/full/!5000,5000/0/default.jpg Link zur Kölner Urkunde]


==Regest==
==Regest==
Äbtissin Irmentrudis von Essen: Nachdem unter ihren Vorgängerinnen Stiftsdamen und Kanoniker aus reiner Gefälligkeit den Ministerialen aus Furcht vor äußeren Feinden, in einer Zeit des inneren Friedens und wegen der nachbarlichen Lage der Kirchen Wohngemeinschaft in der Immunität gewährten, haben diese in der Folge daraus erb- und lehnrechtliche Ansprüche abgeleitet. Die Äbtissin hat vor Königen, Bischöfen, Fürsten, Geistlichen und Laien ihr Recht gesucht und schließlich am 13. Juni 1142, im 5. Regierungsjahr König Konrads III. vor dem geistlichen Gericht in Köln gegen Zahlung von 12 Mark einen Vergleich erzielt. Hierbei waren zugegen: Erzbischof Arnold I. von Köln, Arnold, Kanzler und Dompropst, die Kölner Pröpste Bruno, Gerhard, Thiebald, Dietrich, Berno und Berenger mit Dekanen und Magistern; ferner die Laien Graf Adolf, Graf Goswin, Dietrich von Broich (Broke), '''Wezelin von Strünkede (Strunkethe)''' und Rutger von Horst (Hurst) mit anderen Freien und Ministerialen. Als Getreue der Äbtissin waren zugegen und stimmen zu: die Stiftsdamen Adelheid, Pröpstin, Mathilde, Odelhild, Oda; die Kapelläne Gerhard, Hermann und Friedrich; die Ministerialen Berthold mit den obersten Hofbeamten und Winnemar mit Guideloga und deren Kindern. - Veröffentlicht, gebilligt und besiegelt im Stift. Auf einer allgemeinen Synode wurde ferner hierzu ein erzbischöfliches Privileg ausgestellt.
Äbtissin Irmentrudis von Essen: Nachdem unter ihren Vorgängerinnen Stiftsdamen und Kanoniker aus reiner Gefälligkeit den Ministerialen aus Furcht vor äußeren Feinden, in einer Zeit des inneren Friedens und wegen der nachbarlichen Lage der Kirchen Wohngemeinschaft in der Immunität gewährten, haben diese in der Folge daraus erb- und lehnrechtliche Ansprüche abgeleitet. Die Äbtissin hat vor Königen, Bischöfen, Fürsten, Geistlichen und Laien ihr Recht gesucht und schließlich am [[13. Juni]] [[1142]], im 5. Regierungsjahr König Konrads III. vor dem [[Urkunde 1142 Juni 13 (Köln)|geistlichen Gericht in Köln]] gegen Zahlung von 12 Mark einen Vergleich erzielt. <br />
Hierbei waren zugegen: Erzbischof Arnold I. von Köln, Arnold, Kanzler und Dompropst, die Kölner Pröpste Bruno, Gerhard, Thiebald, Dietrich, Berno und Berenger mit Dekanen und Magistern; ferner die Laien Graf Adolf, Graf Goswin, Dietrich von Broich (Broke), '''Wezelin [[Strünkede (Adelsgeschlecht)|von Strünkede]] (Strunkethe)''' und Rutger von Horst (Hurst) mit anderen Freien und Ministerialen. <br />
Als Getreue der Äbtissin waren zugegen und stimmen zu: die Stiftsdamen Adelheid, Pröpstin, Mathilde, Odelhild, Oda; die Kapelläne Gerhard, Hermann und Friedrich; die Ministerialen Berthold mit den obersten Hofbeamten und Winnemar mit Guideloga und deren Kindern. - Veröffentlicht, gebilligt und besiegelt im Stift. Auf einer allgemeinen Synode wurde ferner hierzu ein erzbischöfliches Privileg ausgestellt.


==Originaltext==
==Originaltext==
Zeile 8: Zeile 13:
:In nomine sancte et indiudue trinitatis. In honore perpetue uirginis sancte Marie. in ueneratione sanctorum martirum Casme et Damiani. Ego Irmentrudis dei gratia humilis astnidensium abbatissa. Omnes fideles. presentis et futuri temporis. amatores et defensores ueritatis. audite memoriter. difficilis negotii difficile liborintum. in quo duodecim annis ecclesia nostra grauiter afflicta laborauit. sed diuine miserationis auxilio tandem misericorditer exiuit. anno ab incarnatione domini M.C.XLII. anno regis nostri Cunradi. V. Indictione quiata. Ibibus iunii.  Predecessoribus nostri. sanctimonialibus. clericis. et ministerialibus. tanta fuiut connexio. benigne somplicitatis. honoste familiaritatis. caritatiue liberalitatis. ut concors concordia. prorsus extirparet ab eis. totius dissensionis uenesitia. Quare sanctimonialium et clericorum simplex beniuolentia. gratiam reddens pro gratia note relegionis ministros inmunitatis sue cohabitatione muniuit. probter iuimicorum importunitatem. temporum tranquillitatemecclesiarum nicinitatem. illorum vero successio nimis inprudenter abusa sue liberttis arbitrio. Inmunitatis nostre terminos arroganter suis hereditariis beneficiis. nec reddens gratiam pro gratia. concordem illam concordiam ad nos deriuatam. mutavit in contraia. Nos igituer coram regibus. pontificibus, principibus. clericis. et laicis. inmunitatis nostro terminos defendentes sepe numero. iure divino et humano exiuimus in pretaxato annorum termino nostre tribulationis laborintum. in coloniensi ecclesia iudicario ordine et XII. marcarum conpositione. Prefuerunt et assenserunt huic conpositioni. et iudiciarie diffinitioni. Arnoldus coloniensium uenerabiklis archiepiscopus. Arnoldus cancellarius. in domo s. Petri prepositus. cum ceteris colonie prepositis. Brunone, Gerardo, Thiebaldo, Thieoderico. Bernone. Berengero. Cum decanis et nagistris. et cum laicis. Adolpho comite . Gozguino comite . Theoderico de bruke, '''Guezelino de strunkethe''', Rotgero de hurst. cum multis aliis liberis et ministris. Affuerunt et consenserunt quoque nobiscum nostri fideles. sanctimoniales Adelheidis preposita. Mahthildis. Uthelhildis. Oda. Capellani. Gerardus. Hermannus. Fridericus. ministri. Bertoldus cum primus curie nostre officiariis. et Gvinemarus cum Gvideloga et suis filiis ibidem coniunctis. firmamento nostra ueritatis. Huius negotii modum et seriem in ecclesia nostra publicatam. et ab ea probatam. et hoc sigillatam commonitorio signatam. ueritatis amatoribus tuendam committimus ne postmodum alicuius presumtio inmunitatis nostre terminos arroget suo beneficio. consignatos prefati pontificis nostri privilegio. in generali sinodo sub anathematis supplicio.
:In nomine sancte et indiudue trinitatis. In honore perpetue uirginis sancte Marie. in ueneratione sanctorum martirum Casme et Damiani. Ego Irmentrudis dei gratia humilis astnidensium abbatissa. Omnes fideles. presentis et futuri temporis. amatores et defensores ueritatis. audite memoriter. difficilis negotii difficile liborintum. in quo duodecim annis ecclesia nostra grauiter afflicta laborauit. sed diuine miserationis auxilio tandem misericorditer exiuit. anno ab incarnatione domini M.C.XLII. anno regis nostri Cunradi. V. Indictione quiata. Ibibus iunii.  Predecessoribus nostri. sanctimonialibus. clericis. et ministerialibus. tanta fuiut connexio. benigne somplicitatis. honoste familiaritatis. caritatiue liberalitatis. ut concors concordia. prorsus extirparet ab eis. totius dissensionis uenesitia. Quare sanctimonialium et clericorum simplex beniuolentia. gratiam reddens pro gratia note relegionis ministros inmunitatis sue cohabitatione muniuit. probter iuimicorum importunitatem. temporum tranquillitatemecclesiarum nicinitatem. illorum vero successio nimis inprudenter abusa sue liberttis arbitrio. Inmunitatis nostre terminos arroganter suis hereditariis beneficiis. nec reddens gratiam pro gratia. concordem illam concordiam ad nos deriuatam. mutavit in contraia. Nos igituer coram regibus. pontificibus, principibus. clericis. et laicis. inmunitatis nostro terminos defendentes sepe numero. iure divino et humano exiuimus in pretaxato annorum termino nostre tribulationis laborintum. in coloniensi ecclesia iudicario ordine et XII. marcarum conpositione. Prefuerunt et assenserunt huic conpositioni. et iudiciarie diffinitioni. Arnoldus coloniensium uenerabiklis archiepiscopus. Arnoldus cancellarius. in domo s. Petri prepositus. cum ceteris colonie prepositis. Brunone, Gerardo, Thiebaldo, Thieoderico. Bernone. Berengero. Cum decanis et nagistris. et cum laicis. Adolpho comite . Gozguino comite . Theoderico de bruke, '''Guezelino de strunkethe''', Rotgero de hurst. cum multis aliis liberis et ministris. Affuerunt et consenserunt quoque nobiscum nostri fideles. sanctimoniales Adelheidis preposita. Mahthildis. Uthelhildis. Oda. Capellani. Gerardus. Hermannus. Fridericus. ministri. Bertoldus cum primus curie nostre officiariis. et Gvinemarus cum Gvideloga et suis filiis ibidem coniunctis. firmamento nostra ueritatis. Huius negotii modum et seriem in ecclesia nostra publicatam. et ab ea probatam. et hoc sigillatam commonitorio signatam. ueritatis amatoribus tuendam committimus ne postmodum alicuius presumtio inmunitatis nostre terminos arroget suo beneficio. consignatos prefati pontificis nostri privilegio. in generali sinodo sub anathematis supplicio.


==Kölner Gegenurkunde==
Vgl.: [[Urkunde 1142 Juni 13 (Köln)]]
Erzbischof Arnold I. von Köln: Auf die Bitten der Äbtissin Ermentrudis von Essen und die Klagen des dortigen Konvents hin hat er, das ganze Gewicht seines Amtes aufbietend, den Ministerialen des Stiftes 6 Häuser wieder entrissen, die diese der Abtei für ihren eigenen Bedarf wiederrechtlich entwendet hatten, und sie den Stiftsdamen restituiert. - Es siegelt der Aussteller. - Die Namen der Usurpatoren: Gebhard, Konrad, Widelogis, Gebhard, Friedrich, Edelger, Mathilde, Hasceka. - Zeugen: Arnold, Kanzler und Dompropst, Theobald, Propst von St. Severin, Dietrich, Propst von St. Aposteln, Pfalzgraf Otto; vom Stift Essen: Äbtissin Ermentrudis, Pröpstin Adelheid, Odelhild, Oda, Gerhard, Kleriker, Hermann, Friedrich, Graf Adolf, Goswin von Heinsberg (Hinesberge), Dietrich von Broich (Bruke), Wezelin von Strünkede, Rutger von Horst, Robert, Berthold, Kämmerer, Gebhard, Truchsess, Otker, Marschall, Winnemar, Konrad, Segebert, Friedrich, Bernhard, Hermann, Heinrich, Dietrich, Walcon.Actum est Colonie in publico conventu a. ab inc. d. 1142.
</div>


==Quelle:==
*Landesarchiv NRW Abt. Düsseldorf, 120.75.01 Essen, Stift, Essen, Stift, Urkunden AA 0248,  Urkunden Urk.15. und Nr. 16 [http://www.archive.nrw.de/LAV_NRW/jsp/findbuch.jsp?archivNr=185&verzguid=Vz_a5321824-8f5a-4e92-aa31-8ae8abe6fcf2]


==Abdruck in:==
==Abdruck in:==
*[[Lacomblet I 1840/1960]] Nr.346 S.231 f.
*[[Lacomblet I 1840/1960]] Nr.346 S.231 f.
==Artikel mit dieser Quelle==
*Ludwig Troß (Hsgb.), Westphalia : Zeitschrift für Geschichte und Alterthumskunde Westphalens und Rheinlands (Hamm: Grote, 1825 - 1826), Band 3 1826, 23. Stück  S. 191. https://sammlungen.ulb.uni-muenster.de/hd/periodical/pageview/1346364 Digitalisat (Direktlink)
{{Spezial:Linkliste/{{PAGENAME}}}}
[[Kategorie:Literatur]]


==Zitiert in:==
==Zitiert in:==
*Wand-Sayer, Dr. Gabriele: Ein uralt, adelich und ritterlich Geschlechte - Zur Geschichte der Herner Adelsfamilie von Strünkede. S.11.
*[[Wand-Seyer 1992|Wand-Sayer, Dr. Gabriele: Ein uralt, adelich und ritterlich Geschlechte - Zur Geschichte der Herner Adelsfamilie von Strünkede.]] S.11.
*Frien, Hajo: Genealogie von der Horst in Vestische Zeitschrift Bd. 84/85 S.99f.
*Frien, Hajo: Genealogie von der Horst in Vestische Zeitschrift Bd. 84/85, S.99 f.


==Verwandte Artikel==
== Siehe auch ==
{{Spezial:Linkliste/{{PAGENAME}}}}
{{Spezial:Linkliste/{{PAGENAME}}|Limit:500|namespace=0}}
==Quelle:==
Landesarchiv NRW Abteilung Rheinland AA 0248 / Essen, Stift, Urkunden AA 0248, Nr. 15
<references/>




[[Kategorie:Ar­chi­va­le|Urkunden]]
[[Kategorie:Urkunde]]
[[Kategorie:Urkunde im Landesarchiv Düsseldorf]]
[[Kategorie:1100-1199]]
[[Kategorie:Urkunden Landesarchiv Rheinland]]
[[Kategorie:DAS]]
[[Kategorie:DAS]]

Aktuelle Version vom 6. Juni 2022, 11:48 Uhr

Originalurkunde in der Ausstellung "Eine Klasse für sich. Adel an Rhein und Ruhr" im Ruhr Museum auf Zollverein am 5. Juni 20022. Namenserwähnung direkt über dem Siegel.

Die älteste urkundliche Erwähnung eines Strünkedes:
Link zur Essener Urkunde und Link zur Kölner Urkunde

Regest

Äbtissin Irmentrudis von Essen: Nachdem unter ihren Vorgängerinnen Stiftsdamen und Kanoniker aus reiner Gefälligkeit den Ministerialen aus Furcht vor äußeren Feinden, in einer Zeit des inneren Friedens und wegen der nachbarlichen Lage der Kirchen Wohngemeinschaft in der Immunität gewährten, haben diese in der Folge daraus erb- und lehnrechtliche Ansprüche abgeleitet. Die Äbtissin hat vor Königen, Bischöfen, Fürsten, Geistlichen und Laien ihr Recht gesucht und schließlich am 13. Juni 1142, im 5. Regierungsjahr König Konrads III. vor dem geistlichen Gericht in Köln gegen Zahlung von 12 Mark einen Vergleich erzielt.
Hierbei waren zugegen: Erzbischof Arnold I. von Köln, Arnold, Kanzler und Dompropst, die Kölner Pröpste Bruno, Gerhard, Thiebald, Dietrich, Berno und Berenger mit Dekanen und Magistern; ferner die Laien Graf Adolf, Graf Goswin, Dietrich von Broich (Broke), Wezelin von Strünkede (Strunkethe) und Rutger von Horst (Hurst) mit anderen Freien und Ministerialen.
Als Getreue der Äbtissin waren zugegen und stimmen zu: die Stiftsdamen Adelheid, Pröpstin, Mathilde, Odelhild, Oda; die Kapelläne Gerhard, Hermann und Friedrich; die Ministerialen Berthold mit den obersten Hofbeamten und Winnemar mit Guideloga und deren Kindern. - Veröffentlicht, gebilligt und besiegelt im Stift. Auf einer allgemeinen Synode wurde ferner hierzu ein erzbischöfliches Privileg ausgestellt.

Originaltext

Essen

In nomine sancte et indiudue trinitatis. In honore perpetue uirginis sancte Marie. in ueneratione sanctorum martirum Casme et Damiani. Ego Irmentrudis dei gratia humilis astnidensium abbatissa. Omnes fideles. presentis et futuri temporis. amatores et defensores ueritatis. audite memoriter. difficilis negotii difficile liborintum. in quo duodecim annis ecclesia nostra grauiter afflicta laborauit. sed diuine miserationis auxilio tandem misericorditer exiuit. anno ab incarnatione domini M.C.XLII. anno regis nostri Cunradi. V. Indictione quiata. Ibibus iunii. Predecessoribus nostri. sanctimonialibus. clericis. et ministerialibus. tanta fuiut connexio. benigne somplicitatis. honoste familiaritatis. caritatiue liberalitatis. ut concors concordia. prorsus extirparet ab eis. totius dissensionis uenesitia. Quare sanctimonialium et clericorum simplex beniuolentia. gratiam reddens pro gratia note relegionis ministros inmunitatis sue cohabitatione muniuit. probter iuimicorum importunitatem. temporum tranquillitatemecclesiarum nicinitatem. illorum vero successio nimis inprudenter abusa sue liberttis arbitrio. Inmunitatis nostre terminos arroganter suis hereditariis beneficiis. nec reddens gratiam pro gratia. concordem illam concordiam ad nos deriuatam. mutavit in contraia. Nos igituer coram regibus. pontificibus, principibus. clericis. et laicis. inmunitatis nostro terminos defendentes sepe numero. iure divino et humano exiuimus in pretaxato annorum termino nostre tribulationis laborintum. in coloniensi ecclesia iudicario ordine et XII. marcarum conpositione. Prefuerunt et assenserunt huic conpositioni. et iudiciarie diffinitioni. Arnoldus coloniensium uenerabiklis archiepiscopus. Arnoldus cancellarius. in domo s. Petri prepositus. cum ceteris colonie prepositis. Brunone, Gerardo, Thiebaldo, Thieoderico. Bernone. Berengero. Cum decanis et nagistris. et cum laicis. Adolpho comite . Gozguino comite . Theoderico de bruke, Guezelino de strunkethe, Rotgero de hurst. cum multis aliis liberis et ministris. Affuerunt et consenserunt quoque nobiscum nostri fideles. sanctimoniales Adelheidis preposita. Mahthildis. Uthelhildis. Oda. Capellani. Gerardus. Hermannus. Fridericus. ministri. Bertoldus cum primus curie nostre officiariis. et Gvinemarus cum Gvideloga et suis filiis ibidem coniunctis. firmamento nostra ueritatis. Huius negotii modum et seriem in ecclesia nostra publicatam. et ab ea probatam. et hoc sigillatam commonitorio signatam. ueritatis amatoribus tuendam committimus ne postmodum alicuius presumtio inmunitatis nostre terminos arroget suo beneficio. consignatos prefati pontificis nostri privilegio. in generali sinodo sub anathematis supplicio.

Vgl.: Urkunde 1142 Juni 13 (Köln)


Abdruck in:

Zitiert in:

Siehe auch

Quelle:

Landesarchiv NRW Abteilung Rheinland AA 0248 / Essen, Stift, Urkunden AA 0248, Nr. 15